Kimi basın-yayın organlarında, sendika üyesi kamu görevlilerine ödenen “toplu sözleÅŸme ikramiyesini kamu görevlilerinin sendika aidatını Devletin ödemesi ve bu yolla sendikaların kasasına para girmesi olarak tanımlayan, bunlar üzerinden de kamu maliyesinin “tasarruf kalemleri” arasına toplu sözleÅŸme ikramiyesini katmaya odaklanan haberlere yer verilmesi nedeniyle, kamuoyunun doÄŸru bilgilendirilmesi amaçlı açıklama yapma zarureti doÄŸmuÅŸtur.
Konfederasyonumuzun ve yetkili sendikalarımızın örgütlülükten kaynaklanan gücünün, toplu pazarlık masasındaki direncinin ve kazanım üretme kapasitesinin sonuçlarından biri olan toplu sözleÅŸme ikramiyesi; toplu sözleÅŸmeyle maaÅŸ bordrolarına eklenen ilk maaÅŸ kalemi olmak niteliÄŸine sahiptir.
Bununla birlikte toplu sözleÅŸme ikramiyesini kamu görevlisinin sendika üyelik ödentisinin Devlet tarafından ödenmesini saÄŸlayan maaÅŸ unsuru olarak görme hatasına düÅŸenler de gösterme kastıyla hareket edenler de ilk kazanıldığı tarihten bugüne hep oldu.
Kamu görevlilerine -sendika üyesi olmaları ÅŸartıyla- ödenen “toplu sözleÅŸme ikramiyesi”ni, kamu görevlisinin üyesi olduÄŸu sendikaya ödediÄŸi “üyelik ödentisi”nin iadesi olarak görmeyi/göstermeyi iyiniyetli bakışla cahillik olarak nitelemek gerekiyor.
Toplu sözleÅŸme ikramiyesi ile sendika üyelik ödentisi arasında hukuki baÄŸ kurmanın imkansızlığını ve baÄŸ olduÄŸu iddiasının insafsızlığını, Memur-Sen olarak defalarca anlattık, açıkladık. Ancak, bugünlerde yayımlanan haberlerin, konuyu anlamama eksikliÄŸinin deÄŸil konuyu yanlış aktarma tercihinin ürünü olduÄŸu anlaşılmaktadır. Bu yönüyle, “Devlet, kamu görevlilerinin sendika üyelik ödentilerini karşılamaktan vazgeçerek tasarruf yapsın” önerisi; tasarruf gibi gerekli ve erdemli bir sonuca ulaÅŸmak adına yalanla bezenen ve haksız el atmayla desteklenen bir eyleme çağırmak dışında bir anlam ihtiva etmiyor.
Öncelikle, kamu görevlileri üyesi oldukları sendikalara “üyelik ödentilerini” bizzat emek ve alın teriyle elde ettikleri kendi maaÅŸlarından ödüyorlar. Bu açıdan, sendika üyesi olmanın sonucu olan üyelik ödentisinin devlet tarafından ödendiÄŸi de toplu sözleÅŸme ikramiyesinin sendikaların kasasına girdiÄŸi de koca bir yalandır.
Sendika üyelik ödentisinin/aidatının hukuki dayanaklarından biri 4688 sayılı Kanun diÄŸeri ise sendikaların kendi tüzükleridir. Toplu sözleÅŸme ikramiyesi açısından ise hukuki dayanaklarından biri 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname diÄŸeri ise Toplu SözleÅŸme metnidir.
Sendika üyelik ödentisinin alt-üst sınırı 4688 sayılı Kanunda, kesin tutarı ise ilgili sendikanın tüzüÄŸünde belirtilirken, toplu sözleÅŸme ikramiyesinin kimlere ve hangi dönemlerde ödeneceÄŸi 375 sayılı KHK’da, ne tutarda ödeneceÄŸi ise halen yürürlükte olan Toplu SözleÅŸmede belirtilmektedir. Bir baÅŸka ifadeyle, ikramiyenin ve ödentinin tutarları da hukuki dayanakları da ödeyenleri de ödenenleri de farklıdır.
Sendika üyelik ödentisi tutarı, üyelik ödentisi ödeyen kamu görevlisinin maaÅŸ düzeyine göre farklılık gösterirken, toplu sözleÅŸme ikramiyesi tutarı, unvan, maaÅŸ tutarı ve üye olunan sendika yönüyle farklılık olmaksızın bütün kamu görevlileri için eÅŸittir.
Sendika üyelik ödentisi kamu idaresi tarafından üyenin maaşından kesilerek ilgili sendikanın hesabına aktarılırken, toplu sözleÅŸme ikramiyesi kamu maliyesinden ilgili kamu görevlisinin maaşına yansıtılmakta ve maaÅŸ hesabına aktırılmaktadır.
Toplu SözleÅŸme ikramiyesi üç ayda bir olmak üzere yılda dört kez ödenirken, üyelik ödentisi her ay olmak üzere sendika üyesi olunduÄŸu sürece ödenmektedir.
Mevcutta, Toplu SözleÅŸme Ä°kramiyesi “750 gösterge rakamı X Aylık Katsayısı” (750*0,11794=88,45 TL) çarpımının sonucu olarak belirlenirken, sendika üyelik ödentisi ise “Damga Vergisine tabi maaÅŸ kalemlerinin toplamı X Sendika TüzüÄŸünde Belirtilen Oran” çarpımının sonucunda bulunan tutar olmaktadır. (Sendika üyelik ödentisinin alt sınırı 15/1’den aylık alan Devlet memurunun damga vergisi kesintisine esas maaÅŸ tutarının binde dördü, üst sınırı ise otuzda biridir.)
Sendika aidatı; üye olunan sendikaya, sahip olunan unvana göre farklılık gösterebilmektedir. Bir diÄŸer ifadeyle, aynı sendikaya üye olanlar unvanları-maaÅŸları farklı olduÄŸu için farklı tutarda aidat ödeme durumunda kalabilecekleri gibi, aynı unvanda görev yapanlar ve aynı tutarda maaÅŸ alanlarda farklı sendikalara üye olmaları nedeniyle farklı tutarda sendika üyelik aidatı alabilmektedir.
Bugün itibariyle, kamu görevlisinin üyesi olduÄŸu sendikaya her ay –kaynaktan kesinti yöntemiyle- ödediÄŸi sendika üyelik ödentisinin alt sınırı yaklaşık 11 TL, üst sınırı ise yaklaşık 102 TL civarındadır. Oysa, kamu görevlilerine yılda dört kez ve üç ayda bir olmak üzere ödenen toplu sözleÅŸme ikramiyesinin altı ve üst sınırı olmayıp tek bir tutar söz konusudur ve onunda tutarı 88,45TL’dir. Bu rakamlar üzerinden deÄŸerlendirme yapıldığında bir yılda ödenen toplu sözleÅŸme ikramiyesi tutarı; alt sınırlar üzerinden üyelik ödentisi ödeyenlerin yılda ödedikleri aidatı tutarından fazla iken, üst sınırdan üyelik ödentisi ödeyenlerin yılda ödedikleri aidat tutarından düÅŸük kalmaktadır. Salt bu durum dahi, sendika üyelik ödentisinin/aidatının Devlet tarafından ödendiÄŸine iliÅŸkin beyanın yalan/bilginin yanlış olduÄŸunu hem anlatmaya hem de anlamaya yeterlidir.
Buna raÄŸmen, kamu görevlilerine toplu sözleÅŸme ikramiyesi ödenmesini sendika üyelik aidatlarının Devlet tarafından ödenmesi olarak gösterenler ve üstüne de bu ödemenin sona erdirilmesi suretiyle tasarruf yapılması önerisi geliÅŸtirenler; toplu sözleÅŸme kazanımı olan toplu sözleÅŸme ikramiyesini kamu maliyesinin tasarruf kalemleri arasında olamayacağını, toplu sözleÅŸme ikramiyesini gündeme getirmek suretiyle sendikalar üzerinde tasallut kurulamayacağını bilmek durumundadır.
Nasıl ki eÅŸ ve çocuk yardımı, ek ödeme, kıdem aylığı, taban aylığı, ölüm ve doÄŸum yardımları, dil tazminatı, özel hizmet tazminatı tasarruf konusu yapılamazsa ve bu yönde ortaya konacak irade ve hükümler hukuka aykırılık oluÅŸturacaksa durum toplu sözleÅŸme ikramiyesi için de farklı deÄŸildir. Zira toplu sözleÅŸme ikramiyesi de sayılanlar gibi maaşın gelir kalemleri arasındadır.
Bu itibarla konunun bütün taraflarını; kamu görevlilerinin hukukuna, alın terlerinin ve emeklerinin haklarına, sendikal mücadelenin kazanımlarına, kamu görevlilerinin maaÅŸlarını/gelirlerini artırmaya zemin oluÅŸturan toplu pazarlık konularına dönük iyi niyetten yoksun, yanlış anlamaya ve haksız/hukuksuz uygulamaya zemin oluÅŸturacak bu türden deÄŸerlendirme ve önerileri ilgi çekici manÅŸetlerle haber olarak kamuoyuna sunulması yaklaşımından vazgeçmeye, toplu sözleÅŸme ikramiyesinin tasarrufa ve tasalluta konu edilemeyeceÄŸi gerçeÄŸiyle hareket etmeye davet ediyoruz.
Copyright © 2019 | Enerji Bir-Sen
